Myślę, że najłatwiej jest wyjaśnić, czym jest zachowek i kiedy zachowek przysługuje, na przykładzie.
Pani Ewa miała dwie córki – Anię i Paulinę. Pani Ewa sporządziła testament i wszystko zapisała swojej córce Paulinie, w tym mieszkanie. Pani Ewa nie wydziedziczyła córki Ani. Pani Ewa nigdy nie darowała nic Ani, nic jej również nie zapisała. Czy Ani należy się zachowek? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości? Czy Ania może stać się współwłaścicielem darowanego mieszkania?
Komu przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje zstępnym (czyli np. dzieciom), małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku zgodnie z zasady dziedziczenia ustawowego określonymi w Kodeksie cywilnym. Zachowek przysługuje pod warunkiem, że ww. osoby nie otrzymały od spadkodawcy należnego im zachowku czy to w postaci powołania do spadku, darowizny, zapisu świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Wobec czego, Ani przysługuje zachowek. Ania jest zstępną (córkę) Pani Ewy, powołaną do dziedziczenia ustawowego po matce. Jednocześnie Ania nie została wydziedziczona, ani nie dostała od matki żadnej darowizny czy zapisu. Gdyby Pani Ania otrzymała od swojej mamy np. darowiznę pieniężną równą wysokości jej zachowku, nie mogłaby się domagać zapłaty zachowku.
W jakiej wysokości przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje w wysokości połowy wartości udziału spadkowego, który by przypadł uprawnionemu do zachowku przy dziedziczeniu ustawowym, a jeżeli uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jest małoletni – w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego.
Wracając do naszej historii, jaki zachowek należy się Ani? Ania jest pełnoletnia i zdolna do pracy. Zgodnie z Kodeksem cywilny jej udział spadkowy po matce wynosi 1/2, a więc zachowek wynosi 1/4.
Czy Pani Ania może stać się współwłaścicielem mieszkania w 1/4 części?
Uprawniony do zachowku ma wyłącznie roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej. Ania nie może zatem żądać ustanowienia jej współwłaścicielem mieszkania, może jedynie żądać zapłaty kwoty odpowiadającej wartości zachowku.
Jak może pomóc adwokat przy zachowku?
Specjalizujący się w prawie spadkowym adwokat może pomóc w różny sposób. Jego rolą jest obliczenie wysokości należnej sumy pieniężnej, negocjowanie polubownej zapłaty należnej kwoty, przygotowanie oficjalnego wezwania do zapłaty. Gdy zaś nie uda się wypracować polubownego rozwiązania, wówczas będzie miał za zadanie nie tylko reprezentowanie uprawnionego do zachowku w czasie postępowania sądowego, ale i zaplanowanie w związku z tym odpowiedniej strategii działania. Potrzebujesz pomocy? Skorzystaj z poniższego formularza kontaktowego.